«به قلم سینا لاله، مدرس دانشگاه و پژوهشگر»

((توجه :این مقاله وقتی به رشته تحریر در آمد قیمت پراید صفر، ۸۰ میلیون تومان بود ))

شورای رقابت متولی قیمت گذاری خودروهای تولیدی داخل در بازار انحصارمطلق ایران خودرو و سایپا می باشدواز طرفی وزارت صمت صاحب اصلی این دوخودرو ساز بی کیفیت،گران فروش،تنبل وبی استعداداست.

سوال کلیدی که در اینجامطرح می شوداین است که دولت وسایر نهادهای مسئول مانندقوه قضاییه وسازمان بازرسی کل کشوردر خصوص تعرفه ها وقیمت ها و بازارآشفته کنونی چه وظایفی دارند؟و تا کنون در راستای وظایف نظارتی و قانونی خودچه اقداماتی کرده اند؟
آیا تابه حال ازشرکت های خودرو ساز طرح و برنامه استراتژیک وبلندمدت برای بهبود کیفیت و به کارگیری،ایجاد،جذب وتوسعه تکنولوژی روز وقابل رقابت دربازارهای جهانی ویاحداقل کاهش یا حتی ثابت نگه داشتن قیمت محصولاتشان خواسته شده است؟
آیا بصورت مشخص راهبردهاوبرنامه های توسعه ای،کیفی وتکنولوژیکی این دوشرکت انحصارطلب که موردحمایت های همیشگی دولت های مختلف در ادوار طولانی گذشته بوده اندتفحص وتحقیق وبررسی کارشناسی شده اتفاق افتاده است؟
آیا اساسا این دو شرکت نقشه راه تکنولوژی و نوآوری دارند؟آیا اصلا نظارت، کنترل و اندازه گیری در تحقق این موارد وجود دارد؟
چرا مدت طویلی است که در صنعت خودروسازی دیگر، درجا، هم نمی زنیم و مدام عقبگرد داریم؟ آیا دلایل این مساله اصلا ریشه یابی و تعریف شده است؟
سیاست گذاری های تعرفه ای و حمایت های مردم و دولت به طور مشخص و شفاف و با چه برنامه و مکانیزمی در حال پیگیری و کنترل است؟

اکنون زمان تامل و پاسخگویی به سوال های فوق است که منجر به شفافیت و حتی رشد کیفی و تکنولوژیکی و توسعه ای خواهد شد و نه سیاست های مبهم و حمایت های کورکورانه که سال هاست شاهدآن هستیم .

چگونه ممکن است دراکثر صنایع دنیا،بعداز شیوع کرونا سهام ها وقیمت ها افت شدیدپیدا کرده باشداما درکشورما پرایدبه قیمت حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان رسیده باشد؟
پراید یا دیگر تولیدات ایران خودروچه بهبود کیفی یا تکنولوژیکی داشته اند؟
چرا زمانی که ثبت نام سیستمی اتفاق میفتد خودرو به مصرف کننده واقعی نمیرسد؟دست این دلال های ناشناس کی قرار است قطع شود؟
واقعا مکانیزمی منطقی برای کنترل بازار وجود ندارد؟
تا کی قرار است دولت های مختلف تقصیرها را برگردن سلطان سکه،سلطان پراید،جمشید بسم الله ها و…بیندازندوفرار رو به جلو داشته باشند؟

توصیه هاو راهکارهای راهبردی پیشنهادی:

۱)سرمایه گذاری های صنعت خودرو درتمام دنیا باسرعت زیاد در حال تحول است و به سمت تکنولوژی محوری و استفاده ازفناوری های پیشرفته ونوظهور متمایل شده است،ادامه روند کنونی به مرگ و نابودی صنعت خودرو در کشور منتهی خواهد شد.

۲)باکمک فناوری اطلاعات و به سهولت میتوان جلوی سواستفاده های دلالان را گرفت،همانگونه که دولت قادراست یارانه اقشارمتوسط وقوی جامعه را قطع کند و درآمد افرادرا شناسایی کند، می تواند ثبت نام سیستمی خودرو ها را مدیریت کند.

۳) واردات خودروهای کارکرده و استوک‌ خارجی با عمر پنج سال برای افرادی که هیچ خودرویی ندارندوسندی بنامشان نیست آزاد شود.

۴) نمایندگی های مجاز و غیر مجاز و بنگاه ها و دلال های متخلف ،تحت کنترل و پیگیردشدید قضایی قرار گیرندتا بازار را بیش از قبل ملتهب نسازند.

۵) سهمیه بنزین،حق بیمه گذاری و اجازه پلاک کردن هردستگاه خودرو،فقط به هرشخص بالای ۱۸سال دارای گواهی نامه فعال که مالک هیچ خودروی دیگری نیست داده شود و نه،به هردستگاه خودرو (روشی کاربردی و هوشمندانه که می تواندتمام رانت ها و امتیازات ویژه خواران بیت المال را از میان بردارد)

۶) مالیات پلکانی صعودی، پرداخت حق بیمه وتعرفه بسیارسنگین برای صاحبان خودروهای لوکس و گران قیمت وضع شودو واردات جدید و بی رویه انواع خودروهای لوکس به هر طریق و روش ممنوع شود.

۷) برخورد شدید و قهر آمیز با دلالان و محتکران و گران فروشان بیش از حدتعرفه قیمت گذاری شده رسمی (تک نرخی شدن قیمت)

۸) اقتصاد خودرویی یا باید کاملا آزاد باشد (واردات بدون تعرفه)و یا کاملا تحت نظارت دولت،سیاست یک بام و‌دو هوا،بازار راملتهب کرده و مصرف کننده واقعی قدرت خریدنخواهد داشت وسودجویان بیش از پیش پولدارمی شوند.

۹)خریدخودروی صفر فقط از طریق سامانه این دو خودروساز صورت پذیرد و سندخودرو تا ۵سال به خریدارتحویل نشود و از وی تعهدقانونی گرفته شودکه تا پنج سال به هیچ وجه اجازه فروش نخواهدداشت .

۱۰) سامان دادن بازار خودروهای کارکرده با کمک طراحی سامانه الکترونیکی.

همین راه کارهای ساده می تواند در مدت بسیار کوتاه قیمت خودرو را در کشور واقعی کند و‌حتی به توسعه و پیشرقت تکنولوژیکی و کیفی خودروسازی داخل کمک شایانی کند،زمان تغییر همین حالاست به شرط این که عزمی جدی برای این مهم وجود داشته باشد.